Deze PowerPoint bevat diagnostische vragen bij het thema bloedsomloop.

Misvatting: Leerlingen denk dat alle slagaders zuurstofrijk zijn en alle aders zuurstofarm

A GOED
B Leerlingen zien ader en denken dat deze altijd zuurstof zijn
C Leerlingen weten niet dat de aorta een zuurstofrijk bloedvat is

Tip: je kan antwoord C eventueel weglaten
Tip: je kan eventueel ook een navelstrengslagader of navelstrengader toevoegen

Misvatting: Leerlingen denk dat alle slagaders zuurstofrijk zijn en alle aders zuurstofarm

A Leerlingen zien slagader en denken dat deze altijd zuurstofrijk zijn
B GOED
C Leerlingen denken dat de poortader zuurstof rijk is

Tip: je kan antwoord C eventueel weg laten

Misvatting: Leerlingen weten de stroomrichting van het bloed door het hart niet en/of vergeten dat er tussen de harthelften nog een kleine bloedsomloop zit

C GOED

Tip: je kan zelf variaties maken door het onderdeel in de vraag te veranderen

Misvatting: Leerlingen denken dat in haarvaten het bloed langzaam stroomt doordat de haarvaten nauw zijn en de kleine diameter van de haarvaten voor een grotere weerstand zorgt. In werkelijkheid stroomt het bloed langzamer door een groot oppervlak van het haarvatennet.

A Leerlingen denken dat een kleinere diameter voor een grote weerstand zorgt en dus de snelheid remt
B GOED
C Leerlingen denken dat de gezamenlijke inhoud van slagaders groter is dan van haarvaten
D Leerlingen denken dat het verlies aan stroomsnelheid komt door de langere tijd met weerstand

Tip: je kunt deze vraag ook stellen met bloeddruk in de vraag

Misvatting: Leerlingen denken dat hartspierweefsel de benodigde zuurstof krijgt van het bloed dat door de boezems en kamers stroomt.

A Leerlingen passen ten onrechte de regels voor naamgeving van bloedvaten toe op de kransslagader
B Leerlingen denken dat de hartspier zuurstof krijgt vanuit het bloed dat zich in de linkerkamer bevindt
C Leerlingen denken dat de hartspiercellen zuurstof krijgen vanuit de aorta
D GOED

Misvatting: Leerlingen kennen het begrip poortader niet goed en kunnen niet beredeneren waar voedingsstoffen het lichaam inkomen

A Leerlingen denken dat voedingsstoffen in de bovenste helft van het lichaam opgenomen worden
B Leerlingen beseffen niet dat de lever zelf ook al voedingsstoffen gebruikt en het hier dus lager is dan in de poortader
C Leerlingen weten dat het bloed in de onderste helft van het lichaam opgenomen wordt maar realiseren niet dat hier voedingsstofrijk bloed gemengd is met voedingsstofarm bloed uit de andere organen
D GOED

Tip: als vervolgstap kun je leerlingen de bloedvaten in de goede volgorde laten zetten (bv van hoog naar laag: D – B – C – A)

Misvatting: Leerlingen hebben (vanuit de onderbouw) het idee dat er één poortader is vanuit de darmen naar de lever.

A Leerlingen denken dat er alleen vanuit de darmen een poortader naar de lever gaat
B Leerlingen denken dat er alleen vanuit de darmen een poortader naar de lever gaat
C GOED
D Leerlingen denken dat ook vanuit de endeldarm het bloed eerst naar de lever gaat

Tip: pas op met gebruik in de onderbouw, het kan wenselijk zijn het daar simpeler te houden. Indien wel toegepast in onderbouw kun je hem versimpelen door D weg te halen en een optie met alleen de dunne darm toe te voegen.

Misvatting: Leerlingen denken dat de linkerkamer meer bloed wegpompt, omdat deze gespierder is.

A Leerlingen denken deze meer wegpompt omdat deze groter is.
B Leerlingen halen de linker- en de rechterkamer door elkaar.
C GOED

Misvatting: Leerlingen begrijpen niet dat zuurstof zich ook in het lichaam verplaatst zonder gehecht te zijn aan een rode bloedcel.

A GOED
B Leerlingen denken dat bloedcellen per definitie niet buiten de bloedbaan kunnen komen
C Leerlingen denken dat weefselvloeistof en bloedplasma hetzelfde zijn
D Leerlingen denken dat zuurstof niet zonder rode bloedcellen verplaatst kan worden

Misvatting: Leerlingen denken dat koolstofdioxide alleen door rode bloedcellen of alleen door plasma getransporteerd wordt.

A Leerlingen denken dat koolstofdioxide alleen door plasma wordt getransporteerd
B Leerlingen denken dat koolstofdioxide alleen door de rode bloedcellen wordt getransporteerd
C GOED
D Leerlingen denken dat bloedplaatjes ook een rol hebben bij het transport in de bloedsomloop

De vragen en toelichtingen vallen onder een CC BY-SA 4.0 licentie https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0

Dit is een PowerPoint met diagnostische vragen bij het thema ademhaling.

Misvatting: Leerlingen denken dat het bloed van moeder en foetus mengt.

A Leerlingen denken dat het bloed van de moeder het zuurstof brengt naar het weefsel van de foetus.
B Leerlingen denken dat het bloed van het kind het lichaam van de moeder in gaat.
C Leerlingen denken dat in de placenta het bloed van moeder en kind mengt en zo stoffen uitwisselt.
D GOED

Misvatting: Leerlingen begrijpen niet goed waar de foetus zuurstof vandaan haalt.

A Leerlingen denkt dat de foetus met zijn eigen longen zuurstof kan opnemen
B GOED
C Leerlingen denkt dat de foetus zuurstof kan opnemen uit het vruchtwater
D Leerling denkt dat het elders vandaan komt, bijv. Dat het bloed van de moeder het brengt tot in de foetus

Misvatting: Leerlingen denken dat de eicel eruit komt tijdens de menstruatie.

A Leerlingen denken dat de eicel eruit komt tijdens de menstruatie.
B GOED
C Leerlingen weten dat het baarmoederslijmvlies wordt verwijderd, maar denken dat de eicel óók wordt verwijderd.

Misvatting: Leerlingen denken dat de onbevruchte eicel tijdens de menstruatie wordt uitgescheiden.

A Leerlingen denken dat de onbevruchte eicel tijdens de menstruatie wordt uitgescheiden
B GOED
C Leerlingen denken dat de onbevruchte eicel onderweg naar buiten wordt afgebroken in de baarmoeder

Misvatting: Leerlingen denken dat de morning-afterpil innesteling voorkomt en daardoor altijd werkt. Maar het stelt de ovulatie uit en als die al is geweest kun je zwanger worden ondanks dat je de morning-afterpil hebt geslikt. Voor meer info zie: https://www.thuisarts.nl/zwangerschap-voorkomen/ik-heb-onveilige-seks-gehad-hoe-zorg-ik-dat-ik-niet-zwanger-word

A GOED
B Leerlingen denken dat de morning-afterpil het baarmoederslijmvlies aanpast, zodat innesteling wordt voorkomen.
C Leerlingen denken dat de hormonen in de morning-afterpil een abortus veroorzaken. Wellicht een verwarring met de abortus pil.

Misvatting: Leerlingen denken dat de bevruchting plaatsvindt in een verkeerd deel van het voortplantingsstelsel van de vrouw.

A Leerlingen weten dat hier het zaad wordt afgezet, dus zij denken dat hier ook de bevruchting plaatsvindt.
B Leerlingen weten dat hier het embryo gaat ontwikkelen, dus zij denken dat hier ook de bevruchting plaatsvindt.
C GOED
D Leerlingen verwarren eileider en eierstok met elkaar.

Misvatting: Leerlingen denken dat een sterilisatie invloed op de zaadproductie en het orgasme.

A Leerlingen denken dat er zonder zaadcellen ook geen orgasme mogelijk is.
B Leerlingen denken dat de zaadleiders zaadcellen maken.
C GOED
D Leerlingen denken dat sterilisatie invloed heeft op de hormoonhuishouding.

Misvatting: Leerlingen denken dat een sterilisatie andere functies van het voortplantingsstelsel beperkt

A Leerlingen denken dat de functie van de clitoris beperkt wordt, zoals bij besnijdenis
B Leerlingen denken dat de functie van de eierstok beperkt is
C Leerlingen denken dat de functie van de baarmoeder / hormonen uit de eierstok beperkt is
D GOED

Misvatting: Leerlingen denken dat een eeneiige tweeling is ontstaan uit een eicel die is bevrucht door twee zaadcellen.

A GOED
B Leerlingen denken dat een tweeling ontstaat door twee zaadcellen.
C Leerlingen denk dat een tweeling kan ontstaan uit twee eicellen en één zaadcel.
D Leerlingen halen eeneiige en tweeeiige tweeling door elkaar.

Misvatting: Leerlingen denken dat een tweeling is ontstaan uit een eicel die is bevrucht door twee zaadcellen.

A Leerlingen halen eeneiige en tweeeiige tweelingen door elkaar.
B Leerlingen denken dat een tweeling is ontstaan uit een eicel die is bevrucht door twee zaadcellen.
C Leerlingen denken dat de twee eicellen door één zaadcel worden bevrucht.
D GOED

Misvatting: Leerlingen denken dat vrouwen alleen vruchtbaar zijn tijdens de ovulatie en weten nu hoelang de zaadcel en eicel leven.

C GOED

Doordat de zaadcel meerdere dagen (ongeveer 3) kan blijven leven in de eierstok, kan seks ook 3 dagen voor de ovulatie tot een bevruchting leiden. De eicel left ongeveer 24 uur dus maximal een dag na de ovulatie kan er nog bevruchting optreden.

Misvatting: Leerlingen denken dat de ovulatie altijd op de 14e dag plaatsvindt en zijn zich niet bewust van de manieren waarop dit kan afwijken

D GOED

De vragen en toelichtingen vallen onder een CC BY-SA 4.0 licentie: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0

Dit is een PowerPoint met diagnostische vragen bij het thema ademhaling.

Misvatting: Leerlingen denken dat lucht die binnenstroomt de longen vergroot – borstademhaling

A Leerlingen denken dat inademing begint met het binnenstromen van de lucht en daardoor de longen vergroten
B GOED
C Ze weten dat de longen groter worden, maar koppelen dat niet aan een beweging van de borstkas.
D Ze weten dat de ribben eerst moeten bewegen maar niet dat dit door spieren veroorzaakt wordt

Tip: na het beantwoorden van de vraag kunnen de stappen in volgorde worden gezet

Misvatting: Leerlingen denken dat lucht die binnenstroomt de longen vergroot – buikademhaling

A Leerlingen denken dat inademing begint met het binnenstromen van de lucht en daardoor de longen vergroten
B GOED
C Ze weten dat de longen eerst groter worden maar niet dat spieren dit veroorzaken (via de borstkas)
D Ze weten dat het middenrif eerst moet bewegen maar niet dat dit een spier is die aanspant.

Tip: na het beantwoorden van de vraag kunnen de stappen in volgorde worden gezet

Misvatting: Leerlingen halen hier de functies van de neusharen, neusslijmvlies, slijmproducerende cellen en trilharen door elkaar. Het is bij de trilharen moeilijk voor leerlingen de eigenschappen op mirco niveau te vertalen naar macro. Ze denken vaak dat de onzichtbare trilharen ook dingen vangen net zoals de zichtbare neusharen.

A GOED
B Dit is de functie van de slijmproducerende cellen
C Dit is de functie van het neusslijmvlies
D Dit is de functie van de neusharen

Misvatting: Leerlingen denken dat je alleen koolstofdioxide uitademt

A Leerlingen denken dat je alleen koolstofdioxide uitademt
B Leerlingen draaien koolstofdioxide en zuurstof om.
C GOED

Tip: voeg in de uitleg achteraf toe dat er nog meer dingen zijn die in de uitgeademde lucht zitten (stikstof, waterdamp etc..)

Misvatting: Leerlingen verwarren lucht en zuurstof. Leerlingen denken dat er lucht wordt opgenomen in het bloed.

A Leerlingen verwarren lucht en zuurstof met elkaar.
B GOED

Misvatting: Leerlingen denken dat zuurstof altijd gasvormig is en vergeten dat dit in opgeloste vorm in het bloed terecht komt.

A GOED
B Leerlingen denken dat zuurstof altijd gasvormig is
C Leerlingen denken dat de zuurstof direct aan de hemoglobine wordt gebonden

Misvatting: Leerlingen begrijpen het proces van ventilatie niet goed. Er zijn misvattingen over de hoeveelheid lucht die ververst wordt.

A Leerlingen denken dat alle “oude” lucht eruit gaat en vervangen wordt door “verse” lucht terwijl er een nieuw mengsel ontstaat van oude en verse lucht
B GOED
C Leerlingen verwarren lucht en zuurstof met elkaar
D Leerlingen weten dat zuurstof en koolstofdioxide worden uitgeademd, maar vergeten de andere bestanddelen van lucht

Misvatting: leerlingen halen ventilatie en gaswisseling door elkaar.

A Leerlingen denken dat ventilatie en gaswisseling hetzelfde is
B GOED
C Leerlingen halen de termen ventilatie en gaswisseling door elkaar

Misvatting: Leerling verwart de beweging van de ribben en het middenrif. Bij uitademing gaan de ribben omlaag maar het middenrif omhoog. Hetzelfde geldt voor het aanspannen van de spieren. Bij de tussenribspieren veroorzaakt aanspannen een beweging omhoog terwijl dit bij het middenrif zorgt voor een beweging omlaag.

A Leerling verwart in- en uitademing.
B Leerling heeft door dat middenrif omhoog gaat, maar denkt dat dit komt door een aanspanning
C Leerling heeft door dat het middenrif ontspant, maar denkt dat deze dan omlaag gaat.
D GOED

Tip: varieer deze ook met inademen.

Misvatting: Leerlingen denken dat zowel de binnenste als buitenste tussenribspieren samentrekken bij inademing en bij uitademing beide ontspannen. In de onderbouw leren ze dat inademen een actief proces is waarbij spieren samentrekken. De binnenste en buitenste tussenribspieren zijn echter antagonisten, de binnenste trekken samen uitademing. De buitenste trekken samen bij inademing.

A Leerlingen denken dat de ribben omhoog moeten, dus de spieren moeten aanspannen.
B Leerlingen halen binnenste en buitenste ribspieren door elkaar (of gokken verkeerd??)
C GOED

RECHTEN AFBEELDING????

De vragen en toelichtingen vallen onder een CC BY-SA 4.0 licentie https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0

Deze PowerPoint bevat diagnostische vragen bij het thema evolutie.

Misvatting: Leerlingen denken dat individuen zich in de evolutie gericht aan hun omgeving aanpassen i.p.v. dat er slectie op bestaande variatie plaatsvindt (waaronder toevallige mutaties)

A Leerlingen denken dat mutaties gericht ontstaan door de omstandigheden
B GOED
C Leerlingen denken dat een individu het genotype kan aanpassen indien nodig

Misvatting: Dat individuen zich in de evolutie aan hun omgeving aanpassen
2e misvatting: dat evolutie-veranderingen gerichte/gestuurde veranderingen zijn

A Misvatting: Omgeving veroorzaakt gerichte mutaties
B Een gen wat er nog niet is, kan ook niet aangezet worden.
C GOED
D Misvatting dat individuen zich aanpassen. Dit antwoord zou goed kunnen zijn als leerlingen de stappen ervoor ook allemaal beredeneren. Belangrijk om de antwoorden na te bespreken

Misvatting: Verkeerd begrip van ‘fittest’ als ‘sterkste’, ‘snelste’ of ‘fitste’

A Leerlingen denken dat “fittest” de fitste is
B GOED
C Leerlingen denken dat “fittest” de sterkste is
D Leerlingen denken dat “fittest” de snelste is

Misvatting: Leerlingen vergeten vaak te denken aan voortplantingssucces bij het begrip van ‘fittest’

A GOED
B De kans is klein dat een oude leeuw nog meer nakomelingen krijgt dan een jongere leeuw. (Deze heeft nog wel een kans om meerdere nakomelingen te krijgen)
C Leerlingen denken dat “fittest” gaat over sterk zijn
D Leerlingen denken dat “fittest” gaat over sterk zijn

Misvatting: Leerlingen denken dat bacteriën meteen als groep resistent worden. Leerlingen denken dat evolutie direct via grote aantallen organismen verloopt.

A GOED
B leerlingen denken dat een aanpassing direct wordt overgenomen door de hele populatie. Zij missen de stap dat dit via selectie verder moet verspreiden door de populatie.
C leerlingen kennen het begrip levensgemeenschap niet goed
D leerlingen denken dat bacteriën ‘vanzelf’ resistent worden door het gebruik van antibiotica – het is als het ware een eigenschap van bacteriën om dat te doen.

De vragen en toelichtingen vallen onder een CC BY-SA 4.0 licentie https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0

Dit is een PowerPoint met diagnostische vragen bij het thema ademhaling.

Misvatting: Leerlingen denken dat poepen bijdraagt aan het verteringsproces.

A Leerlingen denken dat het speeksel alleen helpt om het voedsel de slokdarm in te krijgen
B Leerlingen denken dat kauwen alleen helpt om het voedsel de slokdarm in te krijgen
C Leerlingen denken dat dit alleen helpt om het voedsel vooruit te duwen
D GOED

Misvatting: Leerlingen denken dat zuurder overeenkomt met een hogere pH waarde

A Leerlingen denken dat zuurder overeenkomt met een hogere pH waarde
B GOED

Misvatting: Leerlingen denken dat de opname van stoffen alleen plaatsvindt in de dunne darm.

A GOED
B Leerling denkt dat stoffen eerst in elk geval deels afgebroken moeten zijn voor opname kan plaatsvinden.
C Leerling denkt dat de darmen de enige plek zijn waar voedingsstoffen worden opgenomen.
D Leerling heeft de dunne darm en dikke darm door elkaar gehaald.

Misvatting: Leerlingen denken dat de opname van voedingsstoffen alleen plaatsvindt in de dunne darm

A De meest gemaakte fout. Leerlingen denken dat alleen de opname van voedingsstoffen hierin gebeurt
B Sommige beseffen dat water ook een voedingsstof is en dat de dikke darm dit vooral opneemt
C GOED Sommige stoffen zoals de glucose en water worden ook al in de mond en maag opgenomen

Misvatting: Leerlingen beseffen niet dat gezonde voeding niet gaat over individuele voedingsmiddelen. Een voedingsmiddel kan gezond of ongezond voor je zijn, afhankelijk van de hoeveelheid en de samenstelling van de rest van je dieet en leefstijl.

A Leerling denkt dat een voedingsmiddel altijd gezond of ongezond is
B GOED

Misvatting: Leerlingen denken dat de opname van voedingsstoffen alleen plaatsvindt in de dunne darm

A GOED
B Leerling denkt dat er in de mond niks opgenomen wordt

Misvatting: Leerlingen verwarren voedingsmiddel en voedingsstof.

A Leerlingen verwarren voedingsstof met voedingsmiddel
B GOED

Tip: varieer met deze vraag door voedingsstof/voedingsmiddel te wisselen en verschillende voedingsmiddelen en voedingsstoffen te gebruiken.

Misvatting: Leerlingen denken dat voedingsstoffen alleen in de dunne darm opgenomen kunnen worden. Daar worden wel verreweg de meeste voedingsstoffen opgenomen maar ook in bijvoorbeeld de mondholte, maag en dikke darm worden voedingsstoffen opgenomen.

A GOED
B Leerlingen verwarren de vertering van zetmeel met opname van zetmeel. Zetmeel wordt (deels) verteert tot maltose maar dit is te groot om in de bloedbaan opgenomen te worden
C Zie B
D Leerlingen denken dat er in de mondholte geen opname van voedingsstoffen plaats kan vinden

Misvatting: Leerlingen denken dat al het voedsel verteerd moet worden in het maagdarmkanaal voordat het opgenomen kan worden in het bloed.

A Zetmeel is een polysacharide en moet worden verteerd tot glucose (monosacharide)
B GOED
C Maltose is een disacharide en moet worden verteerd tot glucose (monosacharide)
D Mineralen, vitaminen en monosachariden zijn klein genoeg om te kunnen worden opgenomen in het bloed

Misvatting: Leerlingen denken dat al het voedsel verteerd moet worden in het maagdarmkanaal voordat het opgenomen kan worden in het bloed.

A Leerlingen realiseren zich niet dat vezels grote moleculen zijn zoals bijvoorbeeld cellulose
B Leerlingen realiseren zich niet dat eiwitten egrote moleculen zijn, opgebouwd uit aminozuren
C Leerlingen realiseren zich niet dat vetten grote moleculen zijn, opgebouwd uit glycerol en vetzuren
D GOED

Misvatting: Leerlingen denken dat alle hormoonklieren worden aangestuurd vanuit de hypofyse. Daarnaast verwarren de leerlingen de werking van insuline met glucagon.

A GOED
B Leerlingen denken dat alle hormoonklieren worden aangestuurd via de hersenen
C Leerlingen halen de functie van insuline en glucagon door elkaar
D Leerlingen denken dat alle hormoonklieren worden aangestuurd vanuit de hypofyse en leerlingen halen de functie van insuline en glucagon door elkaar

Misvatting: Leerlingen denken dat gal in de galblaas wordt gevormd in plaats van opgeslagen.

A Leerlingen denk dat het op de plek gemaakt wordt waar het gebruikt wordt
B Leerlingen denken dat de alvleesklier naast alvleessap ook gal produceert
C GOED
D Leerlingen denken dat in deze opslagplaats het gal ook geproduceerd wordt

Misvatting: Leerlingen denken dat niet essentiële aminozuren niet nodig zijn voor je lichaam.

A Leerlingen denken dat niet essentiële aminozuren niet nuttig zijn voor je lichaam, omdat je ze niet per se in je voeding moet hebben
B Leerlingen weten het verschil niet tussen essentieel en niet-essentieel
C GOED

De vragen en toelichtingen vallen onder een CC BY-SA 4.0 licentie https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0