Misvatting: Dit is de bekende situatie. Een voorwerp is in rust op een horizontale vloer, dan geldt Fz = FN. De meeste leerlingen zullen deze vraag goed hebben (Vraag c). Benadruk hier de redenering: Voorwerp is in rust, dus (1e wet v Newton) geldt Fres = 0. De enige krachten die werken op de passagier zijn Fz en FN, dus geldt Fz = FN.


A: De leerling vergist zich mogelijk met een neerwaartse versnelling. Of met een voorwerp op een hellend vlak.
B: De leerling vergist zich met een opwaartse versnelling op een horizontaal vlak.
C: Correct
D: Als het soort beweging bekend is kun je dit weten.

Misvatting: Fz altijd gelijk is aan FN.

A: Onjuist, de leerling vergist zich in de richting van de Fres.
B: Correct. Om een Fres te opwaarts te creëren moet FN > Fz zijn.
C: De leerling die dit antwoord zit nog met het misconcept dat Fz altijd gelijk is aan FN. Deze leerling heeft niet door dat bij een vertraging of versnelling op een horizontaal vlak Fz niet gelijk kan zijn aan FN.
D: Als het soort beweging bekend is kun je dit weten.

Misvatting: Fz altijd gelijk is aan FN.

A: De leerling vergist zich mogelijk met een neerwaartse versnelling. Of met een voorwerp op een hellend vlak.
B: De leerling vergist zich met een opwaartse versnelling op een horizontaal vlak.
C: Correct, als een voorwerp is met een constante snelheid op een horizontale vloer beweegt, dan geldt: De resulterende kracht de Fres= 0 N en is Fz = FN.
D: Als het soort beweging bekend is kun je dit weten.

Misvatting: Fz altijd gelijk is aan FN. Een leerling die B antwoordt heeft een nieuw misconcept te pakken: Als er een versnelling is, dan is FN kleiner dan Fz. Met deze vraag controleer je of leerlingen de redenering uit de vorige vragen zelf kunnen opstellen. Vraag wel na hoe de redenering werkt, want ‘andersom dan bij het versnellen’ is niet voldoende bewijs van leren.


A: Correct. Een omhooggaande lift die vertraagd heft een Fres naar beneden dus geldt Fz > FN.
B: Een leerling die dit antwoordt geeft heeft een nieuw misconcept te pakken: Als er een versnelling is, dan is FN kleiner dan Fz.
C: De leerling die dit antwoord zit nog met het misconcept dat Fz altijd gelijk is aan FN. Deze leerling heeft niet door dat bij een vertraging of versnelling op een horizontaal vlak Fz niet gelijk kan zijn aan FN.
D: Als het soort beweging bekend is kun je dit weten.

Misvatting: Het misconcept is hier dat een weegschaal je massa meet. Hij meet de normaalkracht (en dat gedeeld door 9,81). De Fz is steeds hetzelfde, en de Fn was alleen bij het versnellen groter dan Fz.

A: Correct. Als de lift omhoog versnelt geldt dat de FN > Fz . De weegschaal meet de normaalkracht (en dat gedeeld door 9,81). Dus geeft hier het meeste aan.
B: Deze leerling heeft niet door dat als een voorwerp is met een constante snelheid op een horizontale vloer beweegt, dan geldt: De resulterende kracht de Fres= 0 N en is Fz = FN. De weegschaal meet de normaalkracht (en dat gedeeld door 9,81). En geeft hier dus de juiste massa aan.
C: De leerling vergist zich mogelijk in de richting van de resulterende kracht en heeft niet door dat hier juist gekdt dat FN < Fz. en de weegschaal juist de laagste waarde aangeeft.
D: Een leerling die dit antwoordt geeft nog niet goed door wat een weegschaal meet. Leg die leerling uit dat er veren in een weegschaal zitten. Dat het dus een soort veerunster is. En die meet een kracht. De weegschaal zit tussen de vloer en jou, en meet dus de kracht die de vloer op jou uitoefent (en andersom). Dat is de normaalkracht.

De vragen en toelichtingen vallen onder een CC BY-SA 4.0 licentie: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0

Misvatting: De leerling merkt het verschil tussen het doorlaten van straling en het tegenhouden van straling niet op.

A: 25% wordt doorgelaten (2x gehalveerd) maar de vraag is hoeveel er tegengehouden wordt
B: Als de plaat 4,0 cm dik was, zou hij 50% tegenhouden. Maar hij is 8,0 cm dik
C: Correct
D: De eerste 4,0 cm houdt 50% van de straling tegen. De volgende 4,0 cm houdt 50% van de **overgebleven** straling tegen. Dat is 50% van 50%, dus 25% van de oorspronkelijke straling.

Misvatting: Het misconcept hier is dat een bestraald voorwerp zelf radioactief wordt. Het verschil tussen bestralen en besmetten. Het tweede misconcept dat hier speelt is dat een röntgenfoto wordt gemaakt met een radioactieve bron. Dat is onjuist er wordt een kunstmatige stralingsbron, een röntgenmap gebruikt.

Stelling A: Röntgenstraling is ioniserend. Dat betekent dat het in staat is elektronen die rond atomen vliegen weg te slaan. Als het atoom deel uitmaakte van een groter molecuul, dan kan dat molecuul uit elkaar vallen. Daardoor raakt je cel beschadigd. Stelling A is dus waar.
Stelling B: Je wordt niet besmet met een ioniserende of radioactieve bron en wordt dus zelf geen stralingsbron.

Op basis van het bovenstaande:

A: Fout
B: Correct
C: Fout
D: Fout

Misvatting:

Na één halveringstijd is de helft van de oorspronkelijke stof vervallen, dus er zijn nog 500 kernen over. Deze kernen zijn vervallen in een andere atoomsoort. Deze blijft in principe aanwezig in het materiaal. (Het zou kunnen dat de andere stof gasvormig is. In dat geval zou dat gas kunnen ontsnappen waardoor je met 500 kernen van de oorspronkelijke stof blijft zitten. Er zijn echter ook in een eventuele gasvorm wel degelijk 500 kernen van deze stof over.


A: Correct
B: Dit zou betekenen dat álle oorspronkelijke atomen zijn vervallen. Na één halveringstijd is slechts de helft van de atomen vervallen.
C: Bij een vervalreactie verandert het oorspronkelijke atoom in een atoom van een andere soort (een andere isotoop). Deze andere isotoop blijft wel aanwezig.
D: Van de oorspronkelijke stof zijn nog 500 kernen over.

De vragen en toelichtingen vallen onder een CC BY-SA 4.0 licentie: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0

A: Hier is geen sprake van een verduistering
B: CORRECT: de maan staat tussen de zon en de aarde in. Daardoor kan een klein stukje van de aarde in de schaduw van de maan komen. Dan kan je vanaf die plek de zon niet meer zien, een zonsverduistering.
C: Hierbij past een maansverduistering. De maan kan zich in de schaduw van de aarde bevinden.
D: De maan staat in het echt veel dichter bij de aarde dan bij de maan. Daarom kan situatie D nooit plaatsvinden.

Opmerking: In situatie B en C vindt niet altijd een verduistering plaats. Het baanvlak van de maan rond de aarde is niet precies gelijk aan het baanvlak van de aarde rond de zon. Daardoor is het meestal gewoon volle- of nieuwe maan.

Misvatting:

A: CORRECT: doordat de aardas scheef staat, staat bijvoorbeeld het noordelijk halfrond meer naar de zon gericht. Hierdoor wordt per etmaal meer energie van de zon ontvangen, en daardoor is het zomer
B: De afstand tussen de aarde en de zon verandert maar heel weinig, en ook nog eens op een hele grote tijdschaal.
C: De stromingen in de oceaan zorgen wel voor zachtere winters in Europa, maar zijn niet de oorzaak van de seizoenen
D: De aantrekkingskracht van de maan op de aarde zorgt voor eb en vloed, maar veroorzaakt niet de seizoenen

Opmerking: De bovenstaande uitleg bij de missers vallen niet onder de stof voor havo 5.

A: CORRECT: De linkerkant van de maan wordt beschenen. De rechterkant is donker. Vanaf de aarde zie je de helft van de maan verlicht.
B: De linkerkant van de maan wordt beschenen. De rechterkant is donker. Vanaf de aarde zie je alleen de rechterkant van de maan. Het is dan dus nieuwe maan.
C: De linkerkant van de maan wordt beschenen, de rechterkant van de maan is donker. Vanuit de aarde zie je de linkerkant. Het is dan dus volle maan. Het kan hier ook een maansverduistering zijn.
D: De maan staat in het echt veel dichter bij de aarde dan bij de maan. Daarom kan situatie D nooit plaatsvinden.

A: Hier is geen sprake van een verduistering want het licht van de zon kan zowel de aarde als de maan bereiken.
B: CORRECT: de maan staat tussen de zon en de aarde in. Daardoor kan een klein stukje van de aarde in de schaduw van de maan komen. Dan kan je vanaf die plek de zon niet meer zien, een zonsverduistering.
C: Hierbij past een maansverduistering. De maan kan zich in de schaduw van de aarde bevinden.
D: De maan staat in het echt veel dichter bij de aarde dan bij de maan. Daarom kan situatie D nooit plaatsvinden.

Opmerking: In situatie B en C vindt niet altijd een verduistering plaats. Het baanvlak van de maan rond de aarde valt niet precies samen met het baanvlak van de aarde rond de zon. Daardoor is het meestal gewoon volle- of nieuwe maan.

De vragen en toelichtingen vallen onder een CC BY-SA 4.0 licentie: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0

Misvatting: De leerlingen verwarren de stroomrichting van de elektronemen met de richting van de stroom I en realiseren zich niet dat I de positieve stroom is. De positieve kernen zitten vast in het metaalrooster, en kunnen dus niet bewegen.

Antwoord
A: De richting van e stroom klopt deze is altijd van plus naar min, het is immers een positieve stroom. De elektronen stromen niet van plus naar min want ongelijksoortige lading trekt elkaar aan en gelijksoortige lading stoot elkaar af.
B: is correct. De elektronen zijn de deeltjes die bewegen in een schakeling. Deze zijn negatief geladen, en bewegen dus van min naar plus. We zien negatieve lading van min naar plus bewegen. Dat komt op hetzelfde neer als positieve lading van plus naar min. Stroom is de beweging van positieve lading, dus van plus naar min.
C: De richting van de stroom klopt niet deze is altijd van plus naar min, het is immers een positieve stroom. De elektronen stromen niet van plus naar min want ongelijksoortige lading trekt elkaar aan en gelijksoortige lading stoot elkaar af.
D: De richting van de stroom klopt niet deze is altijd van plus naar min, het is immers een positieve stroom. De elektronen stromen inderdaad van min naar plus Deze zijn negatief geladen, en bewegen dus van min naar plus. Want ongelijksoortige lading trekt elkaar aan en gelijksoortige lading stoot elkaar af.

Misvatting:

A: Correct. Stroomsterkte geeft aan hoeveel elektronen per seconde (eigenlijk lading per seconde) er door een draad stroomt.
B: De grootte van de spanning geeft aan hoeveel energie de elektronen dragen. Stel dat de draad een grote weerstand heeft, dan leidt een grote spanning niet meteen tot een grote stroomsterkte.
C: De stroomsterkte geeft aan hoeveel elektronen per seconde (eigenlijk lading per seconde) er door een draad stroomt. Lading op zichzelf zegt niets over de verplaatsing van die lading.
D: De grote van de geeft aan hoe moeilijk het is voor stroom om ergens doorheen te bewegen. Een grote weerstand geeft juist een kleine stroom.

Misvatting:

A: correct. De formule I=Qt is om te schrijven als Q=I∙t. En het aantal elektronen vind je door de totale lading te delen door de lading van één elektron 1,602∙10−19C. Vergelijk: Een leerling weegt 50 kg. Je hebt 1000 kg aan leerlingen. Dan heb je dus 1000 / 50 = 20 leerlingen.
B: Als geldt: I=Qt is dit omgeschreven Q=I∙t. Het omschrijven is hier onjuist gedaan. Het aantal elektronen vind je door de totale lading te delen door de lading van één elektron 1,602∙10−19C dat wordt hier wel goed gedaan.
C: De formule I=Qt is om te schrijven als Q=I∙t. Dit wordt hier goed gedaan. Het aantal elektronen vind je door de totale lading te delen door de lading van één elektron 1,602∙10−19C dat wordt hier niet goed gedaan er wordt vermenigvuldigd.
D: Als geldt: I=Qt is dit omgeschreven Q=I∙t. Het omschrijven is hier onjuist gedaan. Het aantal elektronen vind je door de totale lading te delen door de lading van één elektron 1,602∙10−19C dat wordt hier ook niet goed gedaan er wordt vermenigvuldigd.

Misvatting:

A: correct. De formule I=Q/t is om te schrijven als Q=I∙t. En het aantal elektronen vind je door de totale lading te delen door de lading van één elektron 1,602∙10^(−19)C. Vergelijk: Een leerling weegt 50 kg. Je hebt 1000 kg aan leerlingen. Dan heb je dus 1000 / 50 = 20 leerlingen.
B: Als geldt: I=Q/t is dit omgeschreven Q=I∙t. Het omschrijven is hier onjuist gedaan. Het aantal elektronen vind je door de totale lading te delen door de lading van één elektron 1,602∙10^(−19)C dat wordt hier wel goed gedaan.
C: De formule I=Q/t is om te schrijven als Q=I∙t. Dit wordt hier goed gedaan. Het aantal elektronen vind je door de totale lading te delen door de lading van één elektron 1,602∙10^(−19)C dat wordt hier niet goed gedaan er wordt vermenigvuldigd.
D: Als geldt: I=Q/t is dit omgeschreven Q=I∙t. Het omschrijven is hier onjuist gedaan. Het aantal elektronen vind je door de totale lading te delen door de lading van één elektron 1,602∙10^(−19)C dat wordt hier niet goed gedaan er wordt vermenigvuldigd.

De vragen en toelichtingen vallen onder een CC BY-SA 4.0 licentie: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0

Misvatting: Leerlingen hebben moeite om (x,t) en (v,t) diagrammen uit elkaar te houden.

A De helling neemt toe, dus de snelheid is niet constant..
B Correct
C De plaats blijft gelijk, dus de snelheid is 0 m/s

Misvatting: Leerlingen halen de begrippen plaats, verplaatsing en snelheid vaak door elkaar.

A. Dit is de beginplaats gedeeld door de tijd. Maar om de snelheid te vinden moet je het verschil in plaats delen door het verschil in de tijd.

B Correct

C Je hebt waarschijnlijk de eindsnelheid gedeeld door de eindtijd. Dit is echter niet de helling van de lijn. De formule is 𝑣=∆𝑥∆𝑡 . Je moet dus het verschil in plaats ∆𝑥 nemen, hier ∆𝑥=𝑥1−𝑥2=120−40=80𝑚 en het verschil in tijd ∆𝑡=𝑡1−𝑡2=10−0=10𝑠. Dit geeft 𝑣=8010=8 𝑚𝑠.

D Dit is de afstand die is afgelegd ∆𝑥, maar de snelheid is gevraagd.
E Dit is de plaats, niet de snelheid. Als het een (v,t) diagram was geweest, dan was de eindsnelheid 120 m/s geweest.
Misvatting: Leerlingen halen de begrippen plaats, verplaatsing en snelheid vaak door elkaar.

A. Dit is de beginplaats gedeeld door de tijd. Maar om de snelheid te vinden moet je het verschil in plaats delen door de tijd.

B Correct

C Je hebt waarschijnlijk de eindsnelheid gedeeld door de eindtijd. Dit is echter niet de helling van de lijn. De formule is 𝑣=∆𝑥/∆𝑡 . Je moet dus het verschil in plaats (∆𝑥) nemen, hier ∆𝑥=𝑥_1−𝑥_2=120−40=80𝑚 en het verschil in tijd ∆𝑡=𝑡_1−𝑡_2=10−0=10𝑠. Dit geeft 𝑣=80/10=8 𝑚∕𝑠.

D Dit is de afstand die is afgelegd ∆𝑥, maar de snelheid is gevraagd.
E Dit is de plaats, niet de snelheid. Als het een (v,t) diagram was geweest, dan was de eindsnelheid inderdaad 120 m/s geweest.

Misvatting: Leerlingen hebben moeite om (x,t) en (v,t) diagrammen uit elkaar te houden.

Hoe steiler het (x,t) diagram, hoe groter de snelheid. Grafiek B is het steilst, en beschrijft dus de beweging met de hoogste snelheid

A Deze grafiek is van een voorwerp dat stilstaat. Want de lijn loopt horizontaal. De steilheid van de lijn is 0.
B Correct
C Deze grafiek is minder steil dan grafiek B, dus is de snelheid ook lager
D Deze grafiek is van een voorwerp dat stilstaat. Want de lijn loopt horizontaal. De steilheid van de lijn is 0.

De vragen en toelichtingen vallen onder een CC BY-SA 4.0 licentie: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0